Jeśli opiekujesz się osobą o ograniczonej możliwości samodzielnego przemieszczania się lub osobą pieluchowaną, zapraszamy Cię do zapoznania się z przygotowanymi informacjami na temat profilaktyki odleżyn. Jest ona niezwykle ważna, pozwala bowiem uniknąć bolesnego problemu trudno gojących się ran.
Na ich powstawanie wpływa szereg czynników, zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych. Warto przeanalizować sytuację chorego i przewidzieć ryzyko powstawania zmian. Często nie wymaga to większego wysiłku, a pozwoli zadbać o komfort chorego.
Nie musisz mieć medycznego wykształcenia ani specjalnych umiejętności. Profilaktyka odleżynowa składa się bowiem z prostych, ale bardzo ważnych, codziennych czynności. Warto poświęcić kilka minut na zdobycie tej istotnej wiedzy.
Po zapoznaniu się z tą stroną poznasz odpowiedzi na następujące pytanie:
- Jakie są działania profilaktyczne przeciw powstawaniu odleżyn?
- W jakich miejscach najczęściej rozwijają się tego typu zmiany?
- Co sprawia, że odleżyny się rozwijają?
- Co zrobić gdy na skórze pojawi się zaczerwienienie świadczące o zaburzeniu jej ukrwienia?
- Jakie opatrunki najlepiej stosować w przypadku powstania pierwszych oznak tworzenia się zmian na skórze?
Jak uniknąć jednego z największych problemów chorych unieruchomionych?
Pojęcie „odleżyny” często wywołuje grozę i przerażenie. Jest kojarzone z cierpieniem i wielomiesięcznym leczeniem ran, które – goją się bardzo powoli. Mimo że problem jest poważny, nie należy uogólniać pojęć i opierać swojej wiedzy wyłącznie na skojarzeniach. Aby lepiej zrozumieć, czym są odleżyny, należy poznać przyczyny i mechanizmy ich powstawania, a także skuteczne sposoby zapobiegania i leczenia.
Mechanizm powstawania odleżyn.
Długotrwały ucisk na tkanki powoduje zaburzenia ukrwienia, a te z kolei prowadzą do owrzodzenia martwiczego, zwanego odleżyną.
Początkowe objawy niedokrwienia wyglądają niepozornie. W pierwszym etapie tworzenia odleżyny dochodzi do lekkiego zaczerwienienia, które blednie pod wpływem ucisku. Potem zaczerwienienie zmienia swoją postać do nieblednącego pod wpływem ucisku, aż w końcu w miejscu zaczerwienienia powstaje rana, która, zaniedbana, coraz bardziej się powiększa i pogłębia, sięgając wewnętrznych tkanek i narządów. Odleżyny zaawansowanego stopnia to owrzodzenia sięgające mięśni, stawów oraz kości.
Najczęstsze miejsca występowania odleżyn:
Odleżyny tworzą się zwykle w miejscach, gdzie jest mało tkanki tłuszczowej i warstwa między skórą a kością jest cienka. Umiejscowienie odleżyn w dużej mierze zależy od ułożenia ciała.
1) Miejsca o szczególnym ryzyku u chorego spędzającego większość czasu w pozycji leżącej na wznak:
- okolica potylicy
- na małżowinach usznych
- okolice łopatek
- łokcie
- okolice kości krzyżowej i guzicznej
2) Miejsca o szczególnym ryzyku u chorego spędzającego większość czasu w pozycji bocznej:
- okolice za uszami
- okolice stawu biodrowego
- kolana, zwłaszcza ich wewnętrzna część (w miejscu styku obu kolan)
Co powoduje powstawanie odleżyn?
Przyczyn powstawania odleżyn jest bardzo dużo i dzielą się na czynniki zewnętrzne oraz wewnętrzne.
Czynniki zewnętrzne:
- długotrwałe unieruchomienie, a co za tym idzie ucisk – powoduje niedokrwienie i niedotlenienie tkanek,
- siły tarcia – spowodowane nieodpowiednią techniką zmiany pozycji,
- siły ścinające – wywołane np. zsuwaniem się chorego, który leży w pozycji półwysokiej, w efekcie dochodzi do zmiany położenia skóry, względem tkanek położonych głębiej oraz dochodzi do niedokrwienia na znacznych obszarach skóry,
- niedokładne mycie i osuszanie skóry,
- brak zmiany pozycji chorego,
- nieodpowiednia bielizna osobista i pościelowa,
- brak sprzętu przeciwodleżynowego,
- brak wiedzy.
Czynniki wewnętrzne:
- zły stan ogólny chorego (wyniszczenie chorobą),
- niedożywienie lub otyłość,
- zniesienie lub osłabienie czucia bólu,
- cukrzyca (upośledzenie mikrokrążenia oraz zaburzenia czucia),
- nietrzymanie moczu i stolca,
- współistnienie chorób, takich jak miażdżyca, infekcje bakteryjne, depresja,
- podeszły wiek,
- stosowanie leków (psychotropowych, uspokajających, przeciwbólowych).
Profilaktyka odleżyn
Każdy opiekun, znając wymienione wcześniej czynniki ryzyka, powinien określić, w jakim stopniu dotyczą one jego podopiecznego i zależnie od stopnia zagrożenia, podjąć odpowiednie działania profilaktyczne.
To ułatwi pracę:
pianki, kliny, krążki itp.
poduszka
materac przeciwodleżynowy
ABC profilaktyki przeciwodleżynowej to wszystkie czynności, których celem jest niedopuszczenie do powstania odleżyn.
Profilaktyka obejmuje:
- zachęcanie i motywowanie chorego do samodzielnego poruszania (jeśli jest to możliwe) lub u chorych z częściowo ograniczoną sprawnością – do samodzielnej zmiany pozycji w łóżku
- regularną zmianę pozycji ciała chorego całkowicie unieruchomionego (przynajmniej co 1,5 – 2 godziny)
- przy zmianie pozycji stosowanie łatwoślizgów lub przy ich braku – przemieszczanie chorego na płóciennym podkładzie, by zapobiec pocieraniu skóry o materac,
- stosowanie materacy przeciwodleżynowych oraz udogodnień do układania chorego w łóżku w różnych pozycjach,
- obserwacja skóry pod kątem zmian chorobowych, ze szczególnym uwzględnieniem miejsc szczególnie narażonych,
- stosowanie bielizny pościelowej i osobistej wyłącznie z naturalnych tkanin, przepuszczających powietrze i niewywołujących alergii oraz otarć,
- dbanie o suchość i czystość skóry chorego,
- stosowanie wyrobów chłonnych dostosowanych indywidualnie do potrzeb chorego,
- właściwa pielęgnacja skóry – delikatne oczyszczanie, nawilżanie i ochrona przed powstaniem stanów zapalnych za pomocą odpowiednich kremów,
- kontrola ogólnego stanu chorego, podtrzymywanie leczenia chorób współistniejących.
Krem ochronny z argininą Seni Care
Krem ochronny z argininą to preparat przeznaczony do pielęgnacji i ochrony skóry w miejscach narażonych na powstawanie odparzeń i odleżyn. Bogaty w składniki aktywne krem wspiera regenerację naskórka. Niezbędny przy opiece nad osobą starszą, chorą czy z niepełnosprawnościami. Bezzapachowy.
Krem ochronny przeciw odparzeniom z tlenkiem cynku Seni Care
Krem ochronny z tlenkiem cynku przeznaczony do pielęgnacji i ochrony skóry w miejscach narażonych na powstawanie odparzeń i odleżyn. Wspomaga regenerację naskórka i chroni przed działaniem substancji drażniących. Niezbędny przy opiece nad osobą starszą, chorą, czy z niepełnosprawnościami.
Pojemność na 100 ml i 200 ml
Żel aktywizujący Seni Care
Zalecany dla osób pozostających przez dłuższy czas w pozycji siedzącej lub leżącej, narażonych na długotrwały miejscowy ucisk skóry. Odpowiedni do masowania ciała w miejscach narażonych na powstanie odleżyn, do masowania zmęczonych nóg oraz do podczas oklepywania pleców. Wspomaga profilaktykę przeciwodleżynową, chroni przed podrażnieniami, relaksuje i przynosi ulgę. Dzięki naturalnemu ekstraktowi z guarany żel działa pobudzająco i odświeżająco. Receptura wzbogacona o alantoinę i biokompleks lniany o działaniu kojąco - relaksującym.